ಕಾತರಸ್ವೀಯೆ

ಶತಾವಧಾನಿ ಡಾ. ರಾ. ಗಣೇಶರ ನೃತ್ಯಸಂಬಂಧೀ ರಚನೆಗಳ ಮಾಲಿಕೆಯ 18ನೇ ಕಂತು ಇದು. ’ಅಭಿನಯಭಾರತೀ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 1980-90 ರ ದಶಕದಲ್ಲೇ ಸುಮಾರು 150 ಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ರಮಣೀಯ ಪದ್ಯಗುಚ್ಛವನ್ನು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ನೂಪುರಭ್ರಮರಿಯು  ಓದುಗ-ಸಹೃದಯ-ಕಲಾವಿದರಿಗೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಲಿದೆ. ಈ ಸಂಕಲನವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಯೋಜನೆ ನೂಪುರ ಭ್ರಮರಿಯ ಪ್ರಕಟನೋದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವರುಷಗಳಿಂದ ಮಹತ್ತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಅಭಿನಯವಿಸ್ತಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಡಾ.ರಾ.ಗಣೇಶರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ರಾ.ಗಣೇಶರು ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಏಕವ್ಯಕ್ತಿಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೂ ಅಳವಡುವಂತೆ ರಚಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಅಷ್ಟನಾಯಿಕಾ ಪದಗಳನ್ನೂ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಸ್ಪಂದಿಯಾದ ಅಷ್ಟನಾಯಕ ಪದಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ನೂಪುರಭ್ರಮರಿ ಹಿಂದಿನ ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು ಆರ್ಕೈವ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಅವನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ www.noopuradancejournal.org ರಲ್ಲಿ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿ ಪಡಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇನ್ನು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಅಷ್ಟನಾಯಿಕಾ-ನಾಯಕಾ ಪದಗಳನ್ನು ’ರಾಗವಲ್ಲೀರಸಾಲ’- ಕೃತಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ನಾಯಿಕಾಲೋಕದ ಅಸಾಧ್ಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಬಗೆಹೊಗುವಲ್ಲಿ ’ಅಭಿನಯಭಾರತೀ’ ಸುಮಾರು ನೂರಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.  ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪದಗಳ ನಾಯಿಕೆಯರು ನವನವೀನವೋ ಎಂಬಂತೆ ನಾಯಿಕಾಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವರು. ಲೋಕದ ವಿವಿಧ ಭಾವ- ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಸ್ತ್ರೀ-ಪುರುಷರಿಗೆ ಇವರು ಸಂಕೇತರೂಪರು. ಹಾಗೆಂದೇ ಪರಂಪರೆಯ ಅಭಿನಯಚೋದಕವಾದ ವಸ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅಪಾರವಾದ ಸಮಕಾಲೀನ ಅಭಿನಯಾವಕಾಶಗಳನ್ನೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ವಿಭಾವಾನುಭವ ಸಾಮಗ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ರಚನೆಗಳು ನೃತ್ಯಾವರಣಕ್ಕಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಇಡಿಯ ಕನ್ನಡ ಪದ್ಯಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಕ್ಕೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇರ್ಪಡೆ.

ಇಂದಿನ ನಾಯಿಕೆ-  ಅಂಜಿಕೆ, ಕಳವಳದಿಂದ ನಿಡುಸುಯ್ಯುತ್ತಾ ತನ್ನ ಇನಿಯನನ್ನು ತಾನೆಣಿಸಿದ ಅನ್ಯಸ್ತ್ರೀ ಸೆಳೆದಿರ್ಪಳೋ ಎಂದು  ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಗಣಿಸಿ ಚಿಂತಾಕ್ರಾಂತಳಾಗಿಹಳು. ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಿಯನನ್ನು ಜತನ ಮಾಡುವ ದೃಢ ನಿಶ್ಚಯವನ್ನು ತಾಳುವ ಈಕೆ ಸ್ವೀಯೆ, ಪ್ರೌಢೆ. 

ಕಾತರಸ್ವೀಯೆ

ರಾಗ : ಹಮೀರಕಲ್ಯಾಣಿ ; ತಾಳ : ಆದಿ/ತ್ರ್ಯಶ್ರತ್ರಿಪುಟ

ನನಗೇಕೋ ಅಂಜಿಕೆ, ನನಗೇಕೋ ಕಳವಳ

ನನಗೇಕೋ ಹಿಂಜರಿಕೆ || ಪ ||

ದುರುಳೆ ಆ ಬಿನ್ನಾಣಿ ಎನ್ನಾಣ್ಮನನು ಮೊನ್ನೆ

ಪರಿಕಿಸಿ ನೋಡಿದ ಪರಿಯ ಕಂಡು || ಅ.ಪ ||

ತೇರು ಬರುತಿರುವಾಗ ತಾನಾಗಿ ದವನವ

ತೂರಿದಳಿವನತ್ತ ಆ ಚದುರೆ !

ಕೂರಂಬಿನಂತಿರ್ಪ ಅವಳೋರೆ ನೋಟಕೆ

ನೂರಾರು ಕೇಡನಾನೂಹಿಸುವೆ ! || ||

ಸಂತೆಗೆ ಕಾಂತನು ತೆರಳಿರಲೆನ್ನೊಡ-

-ನಂತರದಲ್ಲಿಯೆ ಮರೆಯಿಂದ |

ಸ್ವಂತನೆಂಬಂತೆ ತಿಂಬಂತೆ ನೋಡಿದಳಲ್ಲಾ !

ಚಿಂತೆಯಿದೊಂದೆನ್ನ ಛೇಡಿಸಿದೆ || ||

ಏರಿಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಸೀರೆಸೆರಗು ಬೀಸಿ

ಮೀರಿ ನೋಡಿದಳಂದು ನೀರನನು |

ತೀರಾ ನಾನೊಯ್ಯನೆ ಕೈಚಾಚಿ ಕಾಂತನಂ

ಜಾರದೆ ಮನೆಯತ್ತ ಸೆಳೆದೊಯ್ದೆ || ||

(ತ್ರ್ಯಶ್ರತ್ರಿಪುಟ) ಅವನ ಕೈಹಿಡಿ ಸಡಿಲವಾಗುವ

ಮುನ್ನವೇ ಬಿಗಿಮಾಡಬಯಸುವೆ |

ಕವಿಸಿ ಕೈಮುಷ್ಟಿಯನು ಕೂಡಲೆ

ಎನ್ನದಂ, ಇಂತಿರ್ದುಮೇತಕೊ || ||